Badania NDT, czyli nieniszczące zajmują się badaniem struktury obiektów, metali, ale nie wpływając na przydatność badanym przedmiotów czy budynków. Jak wykorzystuje się wspomniane badania i gdzie można je zastosować?

Badania nieniszczące (angielski skrót NDT - Non-Destructive Testing) to inaczej grupa metod diagnostycznych, które stanowią narzędzia kontrolujące. Dostarczające one informacji o własnościach obiektów użytkowych, stanie makrostruktury i mikrostruktury materiałów. Badania nieniszczące w niczym nie zmieniają eksploatacyjnej przydatności materiału lub gotowego wyrobu. Pozwalają wykryć wady materiału, bark jednorodności czy brak ciągłości. Wykrywają również różnego rodzaju ubytki korozyjne i erozyjne, zmiany struktury, pęknięcia. Metody NDT mogą być stosowane do kontroli jakości produkcji oraz do określania stanu technicznego obiektu czy przedmiotu. Badanie wyznaczania miejsce i zakres koniecznego remontu, który okazuje się być niezbędny do utrzymania zdatności technicznej obiektu, czyli konstrukcji podczas eksploatacji. Badania NDT wykorzystuje się w obszarach, gdzie wymagana jest pewność niezawodności i ciągłości działania badanych czy obniżenia ryzyka awarii. Badania nieniszczące dzielą się na równe metody wykorzystywane w celu oceny stanu obiektu czy przedmiotu.

Dostępne metody badań nieniszczących - przykłady

Badania nieniszczące dzielą się na kilka rodzajów dotyczących sposobu ich wykonania i zakresu. Podstawową jest metoda wizualna (VT), inaczej mówiąc wzrokowa ocena badanego obiektu. Dostępne są jeszcze badania powierzchniowe – penetracyjna (PT), prądów wirowych (ET) czy magnetyczno-proszkowa (MT). Bardziej zaawansowane metody tzw. objętościowe to: metoda radiograficzna (RT) i ultradźwiękowa (UT). W ostatniej metodzie wykorzystywane są techniki dysponujące narzędziami komputerowymi, oprogramowaniem komputerowym, skanerami czy urządzeniami rejestrującymi przebieg i wyniki badań. Omówione badania najczęściej wykorzystuje się do oceny konstrukcji czy obiektów metalowych, lecz nic nie stoi na przeszkodzie, aby dotyczyły innych materiałów. Bardzo dobrym przykładem jest przemysł lotniczy dysponujący szeregiem materiałów niemetalowych. Badania nieniszczące to narzędzie do monitorowania jakości produkcji oraz stanu konstrukcji w trakcie jej pracy.

Badanie wizualne (VT)

Badania nieniszczące - wizualne polegają na wzrokowej ocenie badanego obiektu czy przedmiotu. Metoda jest sposobem badania najprostszym, a zarazem najtańszym. Kontroli podlegają różnego rodzaju wyroby, a w tym także złącza spawane. Badana powierzchnia podlega dokładnym oględzinom wzrokowym. Badania VT są wykonywane obowiązkowo przy każdego rodzaju konstrukcjach, złączach spawanych, odlewach czy odkuwkach. Wykonuje się je zawsze w pierwszej kolejności, ponieważ mają wysoką skuteczność, są tanie oraz nie absorbują dużej ilości czasu. Badania VT można wykorzystywać podczas kontroli przygotowania przedmiotu (elementu) w procesie produkcyjnym, sprawdzania jakości w trakcie wytwarzania oraz podczas badania wyrobów już gotowych.

Badania ultradźwiękowe (UT)

Badania nieniszczące nazywane metodą UT, to bardzo dobry sposób, umożliwiający wykrycie nieciągłości wewnętrznych. Badania UT polegają na emisji fali ultradźwiękowej w badany materiał. Część wiązki powraca do głowicy badawczej, a następnie zostaje przetworzona i pojawia się na ekranie defektoskopu w postaci impulsu świetlnego. Badania UT wykrywają wszelkie niejednorodności materiałowe badanych elementów. O jakich materiałach mowa? Są to przede wszystkim: pęknięcia, przyklejenia, pęcherze i wtrącenia. Badania nieniszczące – ultradźwiękowe doskonale sprawdzają się podczas wykrywania niezgodności płaskich. Metoda echa najczęściej jest wykorzystywana do kontroli wyrobów z metalu. Ultradźwięki są dużo szybsze od badań radiograficznych oraz mogą zostać wykorzystane również z powodzeniem do kontroli materiałów o bardzo dużych grubościach. Bardzo ważnym aspektem tej metody badawczej jest brak szkodliwości fali ultradźwiękowej dla ludzkiego organizmu. Można powiedzieć śmiało, że metoda nie szkodzi i materiałom badanym, i badającemu.

Badania nieniszczące - termowizyjne

Badania termowizyjne polegają uzyskaniu obrazu cieplnego po konwertowaniu przez kamerę wykrytego promieniowania podczerwonego. Termowizja wykrywa nawet najmniejsze równice dzięki wykryciu temperatury. Jako kompletnie bezdotykowe, szybkie i niezawodne narzędzie diagnostyki pozwala uzyskać zaskakujące efekty. Termografia podczerwienie dzięki swojej niezawodności stosowana jest w wielu dziedzinach inżynierii. Szeroko jest stosowana w takich dziedzinach jak budownictwo, energetyka, elektronika, przemysł, a nawet weterynaria. Badania nieniszczące termowizyjne świetnie sprawdzają się podczas kontroli izolacji budynku, stolarki okiennej, stanu instalacji elektrycznej czy lokalizacji wycieku.

Badania nieniszczące są wybierane przede wszystkim według badanego wyrobu, jego funkcji czy właściwości. Wybór jest zależny dla przykładu od rodzaju spawania czy gatunku materiału rodzimego. Metoda jest determinowana przez rodzaj złącza i jego wymiarów, kształtu wykonanego elementu, stanu powierzchni oraz dostępu. Wpływ na wybór odpowiedniej metody badań nieniszczących ma rodzaj zastosowanej obróbki cieplnej, obowiązujące lub uzgodnione poziomy jakości wykonania. Ujmują również spodziewane rodzaje niezgodności spawalniczych, ich usytuowanie oraz orientacje względem przyjętego punktu odniesienia.