Spawanie jest metodą łączenia metali, pozwalającą na skuteczne i trwałe scalenie dwóch materiałów. Mimo że jest ono wykorzystywane już od połowy XIX w., to nadal jest jednym z najczęściej stosowanych sposobów. Spawanie gazowe jest jedną z częściej wykorzystywanych metod, wymaga jednak odpowiedniego przygotowania. Czym dokładnie jest spawanie gazowe, na czym polega i w jaki sposób przygotować się do pracy?

Na czym polega spawanie gazowe?

Spawanie z użyciem gazu technicznego jest jedną z powszechnie stosowanych metod spawania. Polega na podgrzewaniu brzegów łączonych metali, które pod wpływem temperatury spalanego gazu są ze sobą trwale łączone. Spawając gazowo, wykonywane wykorzystywane są trzy rodzaje spoin: pachwinowe, czołowe oraz otworowe. Rodzaj dobierany jest odpowiednio do wariantu łączonych materiałów, ich grubości, przeznaczenia produktu finalnego itp.

W zależności od potrzeb projektu spawanie prowadzić można na prawo i lewo. W praktyce stwierdzenie to oznacza kierunek prowadzenia palnika:

• podczas spawania na prawo, palnik prowadzony jest od ręki lewej do prawej, w procesie tym kita płomienia skierowana jest na spoinę, metoda ta pozwala osiągnąć wyższą koncentrację ciepła, dzięki czemu spawanie elementów trwa krócej, dużym atutem jest to, że spawanie na prawo pozwala ograniczyć ilość zużytego gazu i spoiwa, a sama spoina wygląda wyjątkowo estetycznie, charakteryzuje się też lepszymi właściwościami;
• gdy spawanie wykonywane jest na lewo, palnik jest prowadzony w przeciwnym kierunku, a płomień musi zostać skierowany na rowek, jest wykorzystywana przede wszystkim do spawania cienkich blach, których grubość nie przekracza 3-4 mm.

Najczęściej spawanie gazowe wykorzystywane jest do łączenia elementów żeliwnych, stali niskostopowej, niskowęglowej, mosiądzu. Metoda znajduje obecnie bardzo szerokie zastosowanie w wielu gałęziach przemysłu, w procesie produkcji, jak też napraw awarii sieci wodociągowych, gazowych, ciepłowniczych.

Sprzęt niezbędny do spawania gazowego

Spawanie gazowe wymaga właściwego przygotowania. Dotyczy to zarówno sprzętu, jak i wypracowania umiejętności. Zgodnie z przepisami prawa osoby zajmujące się spawaniem zawodowo muszą posiadać odpowiednie kwalifikacje, potwierdzone certyfikatem. W aspekcie sprzętowym niezbędne będą elementy, takie jak:

• palnik spawalniczy - odpowiada za mieszanie gazu palnego z tlenem, tak powstała mieszanka podtrzymuje spalanie, niezbędne do trwałego połączenia dwóch materiałów;
• reduktor gazowy - to część, której zadaniem jest redukcja ciśnienia gazu, w butli ciśnienie jest wysokie, natomiast ciśnienie robocze jest niższe, musi być też utrzymane na stałym poziomie;
• butla z gazem - podczas spawania niezbędne będą dwie butle - jedna z tlenem, druga z gazem (najczęściej jest nim acetylen);
• węże gazowe - łączące butle z gazem i reduktor, dlatego też muszą być odporne na działanie trudnych czynników, wysoko elastyczna guma musi być odporna na działanie węglowodorów.

Rodzaje gazów spawalniczych

W zależności od metody spawania, materiałów, jakie mają zostać połączone, wykorzystywane są różne rodzaje gazów technicznych, które podzielić można na dwie główne kategorie. Pierwszą z nich są spawalnicze gazy palne, takie jak:

• acetylen - powstaje podczas reakcji chemicznej, do jakiej dochodzi pomiędzy węglikiem wapnia i wodą, jest rozwiązaniem bardzo wydajnym, do procesu spalania nie jest wymagana duża ilość tlenu, wśród głównych zalet acetylenu wymienić należy fakt, że generowany płomień nie powoduje utleniania spawanego materiału, ze względu na fakt, że acetylen jest cięższy od powietrza, gaz może być wykorzystywany również podczas prac wykonywanych pod ziemią;
• propan, to jeden z produktów otrzymywanych w procesie przetwarzania gazu ziemnego, jest to gaz łatwopalny i bezbarwny, jedną z najważniejszych zalet bardzo wysoka czystość spalania.

Drugą kategorią są gazy osłonowe, wśród których wymienia się:

• argon, gaz o szczególnych właściwościach - nie utlenia się, dlatego jest wykorzystywany podczas spawania  materiałów szczególnie narażonych na utlenianie, wykonane spoiny charakteryzują się bardzo dobrymi właściwościami mechanicznymi spoin;
• dwutlenek węgla, obecnie wykorzystywany przede wszystkim w mieszaninach gazów, podczas spawania powstaje spora ilość dymu i odprysków;
• azot, który może być wykorzystywany zarówno jako samodzielny gaz, jak też składnik mieszanki gazów, azot jest wykorzystywany do wykonywania spoin, które muszą cechować się wysoką odpornością na korozję;
• hel, jest gazem, który może być wykorzystany samodzielnie lub w połączeniu z innymi gazami, np. argonem, tlenem lub dwutlenkiem węgla;
• wodór, to jeden z tzw. gazów aktywnych, który najczęściej jest wykorzystywany razem z azotem, proces spawania jest szybki, pozwala na uzyskanie spoiny wysokiej jakości;
• tlen, to bezbarwny i bezwonny gaz, pomaga podtrzymywać proces spalania niezbędny do utrzymania płomienia, jednak sam w sobie nie jest gazem osłonowym, wykorzystanie tlenu umożliwia podniesienie temperatury spawania, a płomień cechuje się większą stabilnością.

Dobór reduktora do gazu spawalniczego

Każdy z gazów spawalniczych posiada określone właściwości, dlatego też wybierając odpowiedni wariant, należy przeanalizować potrzeby projektu, w tym rodzaj materiału, jaki ma zostać zespojony. Jednak aby spoina była trwała, wytrzymała, a do tego estetyczna, trzeba dopasować odpowiednie narzędzia i komponenty. Jednym z nich są reduktory butlowe. Odpowiednio wyregulowane pozwalają zwiększyć wydajność wykorzystania gazu, poprzez ograniczenie jego zużycia. Utrzymując stały poziom ciśnienia, zapewniają spawaczowi komfort pracy. Stabilny strumień gazu to płynna i sprawna praca, a także doskonałe efekty końcowe.

Aby uzyskać jak najlepsze rezultaty, najlepiej jest wybrać spawalnicze reduktory gazowe dostosowane do potrzeb konkretnego wariantu gazu, wykorzystywanego podczas spawania.